‘ Het gaat om de gesprekken, om de verbinding die ontstaat door samen te zijn’

Elke woensdagochtend komt er een groep mensen samen op Vitalis locatie De Horst/Kronenhoef in Eindhoven. Het zijn de zogenaamde Oude én Nieuwe Nederlanders die samen deelnemen aan de Metgezelochtenden. Voor de Oude Nederlanders een mogelijkheid om niet in een isolement te raken. Voor de Nieuwe Nederlanders een kans om Nederlands te durven praten. Metgezel biedt hen de gelegenheid om verhalen te delen, elkaar te leren kennen en te horen over elkaars cultuur. Gewoon gezellig kletsen dus, zonder schaamte en zonder dat iemand je op de vingers tikt dat je een verkeerd woord gebruikt.

Samen zetten we iets moois neer.

Oorsprong

Angela Wellink, zeven jaar werkzaam als coördinator sociaal netwerk bij Vitalis, legt uit hoe het project oorspronkelijk is gestart: “Het project Metgezel begon vanuit een samenwerking tussen vluchtelingenwerk, WIJeindhoven en Vitalis. Het project was een groot succes, echter na negen weken stopte de subsidie en stapten de partners uit het project. Vitalis maakte daarna zelf een doorstart.” Bij het vertrek van de kartrekker vroeg Angela aan een vriendin Marije of zij mee wilde doen, zij was net met pensioen, en had daar wel oren naar.

Praten

Wat de Metgezel-ochtenden bijzonder maakt, is dat het niet primair gaat om het verbeteren van de taal, maar om de interactie en het delen van ervaringen. “De Nieuwe Nederlanders hebben meestal al taalcursussen gevolgd, maar communiceren veelal in hun eigen taal, met landgenoten.
Bij Metgezel spreken we Nederlands. We corrigeren niet op schoolse wijze, maar geven soms wel aan hoe wij iets noemen, of wat een woord betekent dat ze niet kennen”, zegt Marije van Hoeckel. Ze is inmiddels vier
jaar als vrijwilliger bij het project betrokken. “We willen dat mensen zich kunnen uiten, dat ze kunnen praten over hun leven, hun cultuur en hun ervaringen, dat ze meer zelfvertrouwen krijgen en makkelijker kunnen integreren. Voor de Oude Nederlanders is het fijn om nieuwe contacten op
te doen, veel ouderen zijn eenzaam. Hier kunnen ze hun verhalen vertellen over vroeger en nu, en leren ze mensen uit andere landen en hun achtergrond kennen.”

Vrijwillig

In de loop der jaren is het project verder gegroeid. Inmiddels zijn er 4 vaste vrijwilligers die de groep draaien: Marije, Rita, Stefanie en Annemiek. En dat loopt meer dan gesmeerd, vertelt Marije: “We doen het echt samen, dat is fijn. We gaan om beurten op vakantie en het kan dus altijd gewoon doordraaien.” Maar wie zijn die ‘Oude en Nieuwe Nederlanders’ eigenlijk? Marije: “Met de Oude Nederlanders bedoelen we ouderen die hier op locatie of in de wijk wonen. De Nieuwe Nederlanders zijn mensen die
in een ander land geboren zijn en nu in Nederland wonen, bijvoorbeeld omdat ze gevlucht zijn voor de oorlog. We hebben op dit moment mensen uit Somalië, Ethiopië, Vietnam, Indonesië, Venezuela, Oekraïne, Turkije, Eritrea en Syrië.”

‘We willen dat mensen zich kunnen uiten, dat ze kunnen praten over hun leven, hun cultuuren hun ervaringen’

Betrokkenheid

Een van de Oude Nederlanders is Jas (80). Met een grote bos grijze krullen, een hippe bril en een vrolijke lach, schuift ze aan bij het gesprek. Ze woont in het naastgelegen Vitalis De Dreef en is heel blij met Metgezel. Ze vertelt: “Totdat ik hier tweeënhalf jaar geleden kwam wonen, had ik mijn eigen huis, een volkstuin en fietste overal naartoe. Ik ben een spring in-‘ t-veld, ben altijd in beweging en voel me niet oud.
Ik vond het heftig om hiernaartoe te verhuizen. Gelukkig ontmoette ik Angela en kwam ik terecht bij Metgezel. Hier ontmoet ik andere mensen, kan ik iets betekenen. Ik ben zo ongelofelijk blij met dit initiatief en het is zo’n fijne groep mensen.” Die fijne groep mensen, gaat ook vaak naar andere activiteiten binnen Vitalis. Angela: “Het is mooi om te zien hoe iedereen zich betrokken voelt, niet alleen bij Metgezel, maar ook bij wat er verder gebeurt binnen de locatie.” Jas werkt inmiddels als vrijwilliger binnen Vitalis en ook de andere deelnemers zien we regelmatig bij andere activiteiten of stromen zelfs door naar een BBL opleiding in de zorg.”

Begrip

Angela merkt op dat het project niet alleen de deelnemers helpt, maar ook bijdraagt aan een breder begrip in de gemeenschap: “De Metgezel-ochtenden dragen bij aan het verbeteren van de communicatie en wederzijds respect. Het helpt bovendien bij het versterken van onderling begrip tussen verschillende culturen, en dat is ook belangrijk in de zorg, waar steeds meer medewerkers uit verschillende culturen werken. “

Verbondenheid

Wat maakt de interactie tussen Oude en Nieuwe Nederlanders zo waardevol? Marije vertelt: “De gesprekken zijn altijd gevarieerd. We praten over van alles: van feestdagen tot dagelijkse dingen. Hoe vieren we Kerst? Wat betekent familie voor jou? Soms bereiden we iets voor, maar vaak komt er iets langs wat een mooie gelegenheid biedt om over door te praten. Laatst vertelde Rita, een van de vrijwilligers, over haar vijftigste trouwdag. We vroegen de Nieuwe Nederlanders toen hoe huwelijken in hun land worden gevierd. Dat leidde tot een open gesprek over verschillende tradities en gewoonten. De Oude Nederlanders vonden het fijn om over hun trouwdag te vertellen. Over hoe dat in de tijd veranderd is en hoe hun kinderen en kleinkinderen nu trouwen of samenwonen. Bij het overlijden van een van de Oude Nederlanders hebben we met elkaar stilgestaan hoe rouw en verlies in verschillende culturen wordt beleefd. Dat soort gesprekken helpt echt om elkaar beter te begrijpen en te verbinden.”

Spelletjes

“Naast gesprekken organiseren we ook verschillende speelse activiteiten”, vertelt Marije. “We hebben een kast vol taalspelletjes, zo spelen we regelmatig PimPamPet, Scrabble of Woord-Rummikub. Het gaat niet om winnen of verliezen, maar draait om het plezier van samen zijn. Zo hadden we onlangs een muziekgroepje op bezoek dat Nederlandse liedjes met ons zong. We hebben samen naar de betekenis van sommige woorden in de tekst gekeken. We zongen met tulpen op tafel ‘Tulpen uit Amsterdam’ en dronken ranja met een rietje bij het nummer ‘Sofietje’. Ook bij verjaardagen wordt er in verschillende talen gezongen voor de jarige en smullen we vaak van bijzondere internationale lekkernijen.”

Vriendschap

Wat de Metgezel-ochtenden extra bijzonder maakt, zijn de vriendschappen die ontstaan. Jas vertelt: “Ik heb een mooie vriendschap met Özlem, een van de Nieuwe Nederlanders. We spreken elkaar regelmatig en zijn altijd blij om elkaar te zien. Binnenkort ga ik een keer bij haar thuis op bezoek.” Marije herinnert zich ook Mohammad, een oud-deelnemer: “Hij bracht altijd een oude Nederlandse deelneemster in een rolstoel naar huis. Ze had moeite om de deur uit te komen, maar hij zorgde ervoor dat ze altijd weer veilig thuis kwam. Ook ging hij boodschappen met haar doen. Hun vriendschap ontstond hier en dat maakt
het zo bijzonder.”

Veiligheid

Marije: “Het is belangrijk dat iedereen zich welkom en veilig genoeg voelt om zichzelf te zijn. We zorgen samen voor een gezellige, informele sfeer.” Angela knikt: “Ik ga eind dit jaar met pensioen en áls ik vrijwilligerswerk ga doen, dan is het zeker hier.” Jas kijkt blij, ze zegt lachend: “Dat zou geweldig zijn, en ook Marije is super, ze zijn echt onmisbaar.” Marije lacht: “Ach, we doen het echt samen hoor. Je moet gewoon geïnteresseerd zijn in de doelgroep en het leuk vinden om met mensen om te gaan. De rest komt vanzelf, we vullen elkaar hier goed aan. Samen zetten we iets moois neer.”