Zoo Veldhoven: een thuis voor vogels en vrijwilligers

 “Het park draait, omdat zij er zijn”

Op zijn zestiende werkt hij al in de bakkerij van zijn familie. Op zijn negentiende opent hij zijn eerste eigen zaak. En tot zijn zevenendertigste draait zijn leven om bloem, gist en eindeloze werkdagen. “Zestien uur per dag, zeven dagen per week. Dat hoorde erbij. Werken werd me met de paplepel ingegoten”, zegt Richard Loomans. Maar het vuur dooft langzaam. “Het werd een moetje en dan gaat het wringen. Het werd dus tijd voor iets nieuws.” Dat “iets” werd een vogelpark onder de rook van Veldhoven, gerund door Richard, zijn dochters en een club trouwe vrijwilligers.

In 2013 gooit Richard zijn leven over een andere boeg. Hij hoeft niet meer te werken, financieel gezien zit hij er warmpjes bij. Maar stilzitten? Dat is geen optie. “Zelfs als je me 300 miljoen geeft, ga ik niet op de bank zitten. Zo ben ik niet”, vertelt hij. Dan hoort hij over een opvang voor papegaaien die failliet is. In Oerle, een plek die hij tot dan toe niet eens kent. “Ik kwam daar aan, liep wat rond en het voelde goed. Mijn vader was altijd gek van roofvogels. Bij ons thuis waren altijd allerlei dieren. Misschien zat het dus gewoon in me.”

Opvang

Zoo Veldhoven is op dat moment nog de Stichting Nederlandse Opvang Papegaaien. In de jaren die volgen, groeit het uit tot een volwaardig dierenpark van 17 hectare. Geen commerciële dierentuin met rijen en lichtreclames, maar een plek die leeft van toewijding, structuur en het elke dag een beetje beter doen. Richard vertelt: “We hebben alles stap voor stap aangepakt. We hebben verblijven vervangen, opgeknapt en gezorgd voor ruimere kooien. Dat kost allemaal veel geld. En tijd, want je hebt ook te maken met vergunningen. Stap voor stap dus, we kunnen niet alles tegelijk. Maar juist door die aanpak, hebben we van het park steeds meer ons eigen ding gemaakt. Zoals je ook een huis in de loop der jaren meer jouw thuis maakt.“

Dochters

In het begin staat Richard er grotendeels alleen voor. Zijn dochters Kelly en Jovanny werken dan nog in de kinderopvang. Maar het park laat hen niet los. “We zaten hier een keer op een avond, in het donker, in het verlaten park”, vertelt Kelly, “toen zeiden we tegen elkaar: ´hoe bijzonder zou het zijn als dit ons werk zou worden´. We besloten de sprong te wagen.”
Sindsdien zijn de twee volop betrokken bij het park. Toen ze moeder werden, deden ze even een stapje terug. Maar inmiddels zijn ze weer volop aan het werk. Ze kennen de vogels, de bezoekers, en ze weten wat het betekent om een bijzondere plek als dit, te runnen.

Mensen

Een park als Zoo Veldhoven draait niet alleen om de dieren. Het draait om mensen. Bezoekers, stagiairs, medewerkers en, heel belangrijk: vrijwilligers. Richard ziet ze als de ruggengraat van het park. “Sommigen zijn hier al jaren. Anderen komen voor even. Maar allemaal laten ze iets achter.”

Zoals Mariska. Zij komt bij Zoo Veldhoven terecht na een moeilijke periode. “Ik zat thuis met een burn-out”, vertelt ze. “Ik wilde weer ritme in mijn dagen. Iets doen dat betekenis heeft.”
Ze begint als vrijwilliger zonder diploma, maar met liefde voor dieren. Ze leert snel en vindt haar draai in het park. Twee dagen per week is ze er om 8:15 uur. Tegen half negen staat ze tussen emmers fruit en brood. “Ik begin meestal bij de ganzen. Daarna werk ik alle kooien af die onder mijn hoede vallen. Voer verversen, water verschonen, schoonmaken.” Soms is het stil werk. Soms groeten vogels haar met een geluidje. Mariska: “Elke vogel heeft zijn eigen karakter. Sommigen fluiten naar me en komen even op mijn schouder zitten. Maar er zijn er ook waarvan ik weet; die moet ik met rust laten. Die vallen me aan.”

Tussen zorg en zingeving

Voor Mariska betekent het park meer dan een bezigheid. “Het geeft me zingeving. Ik voel me nuttig. Het geeft enorm veel voldoening als ik de vogels vredig van hun verse voer zie genieten en als ik naar de schone verblijven kijk. Je ziet meteen resultaat van je harde werken en dat voelt goed. Bovendien geven de dieren je iets terug. Misschien geen woorden, maar wel iets wat ik voel.” Richard herkent dat. De kracht van contact zit vaak in het kleine. “We hebben hier vogels die ooit bij mensen thuis leefden. Ze hebben een verhaal. Ze zijn afgestaan, vergeten of achtergelaten. Soms gaan mensen naar een verzorgingshuis, of kunnen ze niet meer voor het beestje zorgen,” vertelt hij, “en dan komen ze hierheen. Nog bijna elke dag brengen mensen een vogel. Officieel zijn we geen opvang meer, maar ja, je laat zo’n dier ook niet aan zijn lot over.”
Papegaaien leven, in tegenstelling tot andere huisdieren, erg lang. Ze kunnen makkelijk tachtig jaar oud worden. “Dat realiseren mensen zich vaak niet”, zegt Richard. “Het is geen huisdier voor een paar jaar. Het vraagt om verantwoordelijkheid. Net als bij mensen gaat het om aandacht, zorg en blijven kijken naar wat nodig is. Een leven lang.”

Jan

Vrijwilligers zijn heel belangrijk voor Richard. Sommigen zijn al jaren verbonden aan het park. Mariska werkt er nog niet lang, maar is al helemaal onderdeel van het park. Andere vrijwilligers zijn al jaren verbonden aan het park. Richard vertelt: “Jan van den Heuvel was zo iemand. Vier ochtenden per week was hij er. Hij harkte, snoeide en kletste wat met bezoekers. Jan was altijd in voor een praatje en had altijd een goed humeur. En ineens was hij er niet meer. Zijn zoon belde me en vertelde dat Jan plotseling was overleden. Tijdens zijn uitvaart werd er een collecte gehouden voor de Zoo. Dat hij ons zo’n warm hart toedroeg, dat raakte ons allemaal. Iedereen voelde hoe bijzonder zijn band met deze plek was. Hij wordt dan ook ontzettend gemist.”

Blijven zorgen

In Zoo Veldhoven gebeurt veel waar bezoekers weinig van merken. Het voer ligt klaar, de verblijven zijn schoon, de dieren krijgen aandacht. Het lijkt vanzelf te gaan, maar dat is natuurlijk niet zo. Zonder de medewerkers en vrijwilligers geen volle voerbakken, geen geaaide papegaai, geen tuinpad dat netjes aangeharkt is. “Het park draait, omdat zij er zijn”

zegt Richard.
Hij heeft geen grote dromen meer. Richard hoopt vooral dat hij elke dag een beetje kan blijven verbeteren, samen met zijn team van enthousiaste dierenliefhebbers.

Bezoek Zoo Veldhoven

Zoo Veldhoven ligt aan Wintelresedijk 52 in Oerle (gemeente Veldhoven). Meer informatie over openingstijden, vrijwilligerswerk of een bezoek is te vinden op: www.zooveldhoven.nl

Ledenactie

Als lid van Zuid&Zo krijg je €5,- korting per toegangsticket. Alleen geldig op vertoon van je ledenpas aan de kassa, niet te combineren met andere kortingen.